Tembang Dhandangula

                Tembang Dhandhanggula

        Tembang Macapat minangka puisi tradisional Jawa sing saben pupuh duwe gatra (garis kalimat). Gatra dibangun saka suku kata (guru wilangan), banjur didegake lan rampung karo swara geguritan pungkasan (guru lagu). Macapat dijlentrehake dening Maca Papat-Papat (maca papat papat) kanthi etimologis.

            Dhandhanggula iku salah sijine tembang macapat kang isine ‘pengarepan utawa pengajap kang becik. Dhandhang iku pengarep-arep. Mula saka kuwi, tembang kang nganggo metrum Dhandhanggula uga nduwe isi kang legi kaya dene gula. Akeh pitutur kuna kang nganggo jenis iki.

           Tembang Dhandhanggula asale saka tembung "Gegadhangan" ing basa Jawa tegese ide, harapan, utawa impen, lan tembung "Gula" sing tegese manis utawa ayu. Dadi, Dhandhanggula tegese cita lan harapan sing ayu.

      Dhandhanggula yaiku uga salah sijine metrum kang nduweni watak luwes. Dhandhanggula ugo  Nggambaraké uripé wong kang lagi seneng-senengé, apa kang digayuh bisa kasembadan. Kelakon duwé sisihan / kulawarga, duwé anak, urip cukup kanggo sak kulawarga. Mula kuwi wong kang lagi bungah / bombong atine, bisa diarani lagu ndandanggula.

  

       Watak  Dhadanggula bisa universal utawa fleksibel lan mlebu ing jero ati. Lagu-lagu Dhandanggula biasane digunakake kanggo crita babagan macem-macem perkara lan ing kahanan apa wae.

 

Contohe=

Ilmu sing iso digowo mati.

Mung ilmu manfaat lan jariyah.

Dieling titi wancine.

Wancinane uripmu.

Merga urip ning dunya iki.

Namung urip sadela.

Bebarengan ngilmu.

Ilmu sing marang agama.

Kunci kaselamatane dunya iki.

Ing dunya lan akhirat

*Tembang Dandhanggula iku nduweni ciri 10i – 10a – 8e – 7u – 9i – 7a – 6u – 8a – 12i – 7a.

*Guru Wilangane ana 10

 https://brainly.co.id/tugas/12110610

Gamelan

                            Gamelan

https://id.m.wikipedia.org/wiki/Berkas:Asian_Civilisations_Museum,_Empress_Place_19,_Aug_06.JPG

        

        Gamêlan yaiku musik ensembel tradisional Jawa, Sundha lan Bali ing Indonesia sing duwe sisik pentatonik ing sistem tuning slendro lan pelog.

     Set gamelan dikelompok dadi loro, yaiku pakurmatan gangsa lan gangsa ageng. Gangsa Pakurmatan dimainake kanggo ngiringi hajad dalem (upacara tradisional karaton), jumenengan (upacara koronasi raja utawa ratu), tingalan dalem (pengetan munggah menyang tahta raja utawa ratu), garebeg (upacara acara penting), sekaten (layanan peringatan kanggo kelahiran Nabi Muhammad). Gangsa Ageng dimainake minangka iringan seni budaya budaya umume digunakake kanggo ngiringi beksan (nari), wayang (seni pertunjukan), uyon-uyon (upacara tradisional / perayaan), lan liya-liyane. [3] Saiki, gamelan digunakake kanthi akeh ing pulo Jawa, Madura, Bali, lan Lombok.

         Komposisi musik gamelan digawe dening sawetara aturan, kalebu pirang-pirang babak lan pethet lan diwatesi kanthi siji gong lan melodi, kajaba digawe ing unit sing ana 4 nada.

         Komponen utama piranti musik gamelan yaiku: pring, logam, lan kayu. Saben alat duwe fungsi dhewe ing pagelaran musik gamelan.

        Piranti sing paling umum digunakake yaiku metallofon kayata gangsa, gender, bonang, gong, saron, slenthem sing dimainake dening wiyaga nggunakake palu (bat) lan membranophones kanthi bentuk kendhang sing dimainake nganggo tangan. Uga idiofon ing bentuk metallofon manungsa lan liyane yaiku sawetara instrumen gamelan sing paling umum. Piranti liya kalebu xylophone ing bentuk xylophone, aerofon ing bentuk seruling, chordofon kanthi bentuk gumpalan, lan grup vokal sing diarani sindhen.

Ciri - Ciri =

1) tradhisional

2) ngasilake swara / nada sing unik

3) laras selendro (skala pentatonik)

4) laras pelog (skala diatonis)

  Gamelan jarang digunakak Lan gamelan biasane digunakake kanggo seni tradisional.Kita minangka nom-noman ing Indonesia.Kudu njaga lan ngenal alat musik tradisional sing swarane ayu lan khusu supaya ora ilang lan dadi pupus .

Omah Adat Joglo

                     Omah adat Joglo

https://images.app.goo.gl/mUVBtCMHFJfrVMQBA

     Joglo iku salah siji wangun omah tradisional ing Jawa Tengah. Saliyané joglo ing Jawa Tengah uga ana wangun omah limas. Omah Joglo duwèni ciri kang khas yaiku payone kang dhuwur.

       Omah iki duweni keunikan yaiku payone kang dhuwur lan duweni soko wangun papat soko kang utama kang nyangga bangunan lan tumpang sari kang wujud susunan balok kang disangga soko guru. Ciri khas liane yaiku duweni payon kang dhuwur kaya gunung.

     

       Omah Joglo dumadi saka rong pérangan utama yakuwi Pendhapa lan dalem. Bagéan pendhapa arupa bagéan ngarep sing nduwèni ruangan jembar tanpa sekat-sekat, biasané dipigunakaké kanggo nampa tamu utawa ruang dolanan bocah-bocah lan lan ruangan liya sing sipaté luwih pribadi.

       Jenis Jenis =

*Joglo ceblokan

*Joglo kepuhan limolasan

*Joglo lambangsari

*Joglo kepuhan lawakan

*Joglo kepuhan awitan

*Joglo wantah apitan

*Joglo Limasan Lawakan (atau “Joglo Lawakan”).

*Joglo Sinom ( Sinom Apitan)

*Joglo Jompongan (Jompongan Pokok)

*Joglo Pangrawit 

          Omah adat Joglo wes jarang digunakake ing daerah daerah.para warga podo bangun omah bentuk modern.Rumah Joglo uwes dadi omah seng Antik lan jarang diwangun ono ing masyarakat jawa. 

Tradisi budaya jawa

                      Tradisi Budaya Jawa
        Tradhisi utawa pakulinan yaiku prekara sing wis suwe ditindakake lan dadi bagian saka urip klompok wong, biasane saka negara, budaya, wektu, utawa agama sing padha.


         Ing pulo Jawa ana sawetara upacara tradisional sing cukup unik lan kudu dienalake menyang generasi mudha supaya warisan saka leluhur iki tetep lestari lan dijaga.

        Upacara tradisional Jawa ing ngisor iki sampeyan kudu ngerti minangka wong Jawa:

1. Selametan

Upacara tradisional jawa asring diarani "selametan". Upacara iki dianakake saka turun-tumurun minangka pangeling-eling marang pandonga. Upacara iki ditindakake kanggo ndedonga para leluhur supaya bisa tentrem.

2. Ruwatan

Upacara Ruwatan yaiku upacara tradhisional Jawa sing ditindakake kanthi tujuan kanggo ngresiki utawa ngresiki sapa wae kabeh ala, nasib, lan nyedhiyakake kaslametan ing urip.

Upacara iki biasane ditindakake ing Dataran Tinggi Dieng. Bocah-bocah sing duwe dreadlocks dianggep keturunan siki utawa raksasa kudu ditahan langsung supaya bebas saka kabeh kasusahan.3. Tradhisi Nikahan

Ing pahargyan tradisional Jawa ana sawetara upacara manten sing pancen unik lan suci. Ana pirang-pirang tahapan sing kudu dilewati ing upacara tradisional Jawa iki, saka banyu cipratan, banyu cipratan, upacara ngerik, midodareni, srah-srahan utawa peningsetan, nyantri, upacara ngimbali utawa kumpul panganten, balangan suruh, wiji dadi ritual, penyu utawa upacara tampa ritual kaya, dhahar klimah utawa dhahar kembul, upacara sungkeman lan sapanunggalane.

4. Tedak Siten

Bayi dilebokake ing kandhang pitik yaiku upacara tradisional Jawa sing ditindakake nalika dheweke wiwit mlaku-mlaku. Upacara iki ing sawetara wilayah liyane uga ditepungi minangka upacara bawah tanah utawa siten tedak. Tujuan ngayahi upacara iki minangka ekspresi matur nuwun kanggo kasarasan wong tuwane sing wis wiwit njajahi alam sekitar.

5. Tingkeban

Upacara Tingkeban (mitoni) yaiku upacara tradhisional Jawa sing ditindakake nalika wanita meteng 7 wulan. Ing upacara iki, wanita kasebut bakal direndhem ing banyu kembang sing tenang kanthi doa sing dipanjat saka para pinituwa, supaya meteng aman nganti proses pangiriman mengko.

Crita Cekak

                          CRITA CEKAK
            Crita Cekak yaiku cerita kang wujude cekak nyeritakake sawijine paraga (tokoh) ing saperangan uripe.
     Crita Cekak umume dumadi saka saalur wae. Tegese,prekara utawa konflik kang diadhepi dening paraga paragane siji. Sanajan mangkono, masalah iku mau soyo ruwet, wusanane nganti dadi mbundet. Bab iku beda karo akehe prekara ing crita Novel kang biasane nyritakake prekara pirang pirang dadi siji. Kejaba, prekara kang akeh mau, paragakang dicritakake ing kono uga pirang-pirang (ora mong siji).


       Unsur intrinsik cekak yaiku :
1. Tema
    Yaiku sing dadi underane prakara crita. Tuladhane: kamanungsan, kabudayan, kasusilan, sesrawungan, lsp.
2. Paraga
    Yaiku pelaku kang mbangun cerita. Paraga kaperang dadi loro, yaiku paraga pokok (tokoh utama) lan paraga kang sipate mbyantu (tokoh pembantu).
3. Watak
    Yaiku tandha-tandha fisik (dhuwur, lemu, pesek, lsp) lan tandha-tandha non-fisik kang diduweni paraga (galak, sumeh, grapyak, pinter,).
4. Setting
    Yaiku papan lan wektu kadadeane cerita. (Papan: pasar, sawah, dalan, kantor. Wektu: esuk, awan, sore, bengi).
5. Sudut pandang
    Yaiku ing ngendi pengarang mapanake dheweke ing cerita.
6. Lelewaning basa
    Yaiku basa kang digunakake pengarang ing cerita.
7. Amanat
    Yaiku  magepokan karo wulangan/tuladha/tuntunan kang dikandhut utawa diemot ing cerita iku.
8. Alur/plot
    Yaiku gegayutan karo kepriye lakune cerito (alure lumrah/normal/maju utawa alur mundur).

      Unsur ekstrinsik yaiku unsur kang mbangun cekak saka sanjabane cerkak, kang mangaribawani ing antarane:
1. Agama
2. Ekonomi
3. Sosial
4. Pendhidhikan
5. Budaya

Titikane cerkak:
1) Ceritane luwih cendak dibandingake novel

2) Jumlah katae gak lebih soko 10.000 kata

3) Ora gambarake kabeh tokoh, seng digambarakeh intine bae

4) Anduweni struktur Eksposisi, Komplikasi

5) Anduweni Unsur Instrinsik lan Ekstrinsik

Simak lebih lanjut di Brainly.co.id - https://brainly.co.id/tugas/2920686#readmore

Nulis Sinopsis Crita Cekak nggunakake ragam bahasa kang jumbuh/cocog karo konteks lan pranatan/aturan.
     Sinopsis iku ringkesan isine crita,kalebu crita cekak. Urutan lan basane sinopsis ora kudu padha karo basa ing crita.Sing baku, nalika nulis Sinopsis paraga, watak, wose(intine)crita ora kena bedo karo sumbere, yaiku crita kang digawe sinopsis. Nadyan mengkono, urutan anggone nulis sinopsis ora kudu padha karo urutan ing crita iku. Gampange rembug, Sinopsis iku padha karo nyritakake maneh nganggo basamu dewe.

Nemokake tuntunan kang dikandhut ing teks crita cekak lan jumbuhake karo kahanane bebrayan.

Amanat iku wujude gagasan utawa gagasane pangripta/pengarang kang diajap bisa ditemokake dening para kang maca. Amanat amanat iku biasane gegayutan karo niat utawa pitutur becik, upamane bab katresnan kalebu tresna marang sasamane,tresna bangsa, tresna budaya,lan sapanunggalane. Saliyane iku amanat uga ana kang gegayutan karo pangibadah utawa ketuhanan(religius),setya marang negara (patriotisme) pendidikan, kabudayan lan sapanunggalane.

(Sumber: Buku basa jawa Kls X SMA/SMK/MA Yudistira )